1. Giới thiệu chung về Nghị định 53/2022/NĐ-CP
Ngày 15/8/2022, Chính phủ ban hành Nghị định 53/2022/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật An ninh mạng 2018, có hiệu lực từ 01/10/2022. Đây là một trong những văn bản pháp lý quan trọng, quy định rõ về việc lưu trữ dữ liệu, xác định doanh nghiệp có nghĩa vụ đặt máy chủ tại Việt Nam và hợp tác với cơ quan chức năng khi có yêu cầu về an ninh mạng.
Mục tiêu của Nghị định 53 là tăng cường chủ quyền dữ liệu quốc gia, bảo vệ thông tin người dùng, đồng thời giúp các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động minh bạch và an toàn hơn trong môi trường số.
2. Phạm vi áp dụng và đối tượng chịu tác động
Sau khi Nghị định 53 chính thức có hiệu lực, một trong những vấn đề được doanh nghiệp quan tâm hàng đầu là: ai sẽ phải tuân thủ và chịu tác động trực tiếp từ quy định này? Để hiểu rõ hơn, hãy cùng xem phạm vi áp dụng và các nhóm đối tượng mà Nghị định 53 hướng đến.
Nghị định 53 áp dụng cho:
- Doanh nghiệp Việt Nam có hoạt động thu thập, xử lý, phân tích hoặc lưu trữ dữ liệu người dùng trong nước.
- Doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ trên không gian mạng tại Việt Nam, dù không có hiện diện thương mại (như mạng xã hội, sàn thương mại điện tử, nền tảng nội dung số…).
Cụ thể, các doanh nghiệp nước ngoài có hoạt động như: cung cấp dịch vụ viễn thông, mạng xã hội, trò chơi trực tuyến; cung cấp dịch vụ thương mại điện tử, lưu trữ dữ liệu, chia sẻ video hoặc có lượng người dùng Việt Nam lớn và thu thập dữ liệu cá nhân… đều có thể bị yêu cầu đặt chi nhánh hoặc máy chủ tại Việt Nam để lưu trữ dữ liệu và phục vụ công tác quản lý khi cần.
3. Các loại dữ liệu phải nội địa hóa
Theo quy định tại Điều 26 và Điều 27 của Nghị định 53, dữ liệu phải được lưu trữ tại Việt Nam bao gồm 3 nhóm chính:
- Dữ liệu cá nhân của người dùng Việt Nam, như họ tên, ngày sinh, số điện thoại, địa chỉ, email, tài khoản ngân hàng…
- Dữ liệu do người dùng tạo ra, gồm nhật ký truy cập, lịch sử tìm kiếm, nội dung trao đổi, hành vi tương tác…
- Dữ liệu về mối quan hệ của người dùng, như danh sách bạn bè, nhóm, thông tin kết nối hoặc tương tác trên nền tảng.
Doanh nghiệp được yêu cầu phải lưu trữ và đảm bảo an toàn cho các dữ liệu này để tránh rò rỉ, mất mát hoặc bị khai thác trái phép.
4. Yêu cầu về lưu trữ và bảo mật dữ liệu
Doanh nghiệp có thể tự lựa chọn hình thức lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam, tuy nhiên cần đảm bảo 2 nguyên tắc chính:
- Đồng bộ theo thời gian thực: dữ liệu cần được cập nhật tức thì, tránh chậm trễ gây sai lệch.
- Sao lưu định kỳ: khuyến nghị thực hiện sao lưu ít nhất 7 ngày/lần để đảm bảo khả năng khôi phục dữ liệu khi xảy ra sự cố.
Ngoài ra, các hệ thống lưu trữ cần có biện pháp bảo mật nhiều lớp, bao gồm:
- Mã hóa dữ liệu (Encryption);
- Kiểm soát truy cập (Access Control);
- Giám sát và phát hiện tấn công mạng (Monitoring & IDS/IPS).
Những yêu cầu này phù hợp với các chuẩn quốc tế về an toàn thông tin (ISO/IEC 27001, NIST...), giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro mất dữ liệu và tăng khả năng tuân thủ pháp lý.
.jpg)
5. Thời gian lưu trữ và thời hạn tuân thủ
Theo hướng dẫn của Bộ Công an, doanh nghiệp phải lưu trữ dữ liệu trong thời gian hoạt động tại Việt Nam, trừ khi có quy định khác. Trong trường hợp đặc biệt, Bộ Công an có thể yêu cầu doanh nghiệp lưu dữ liệu ít nhất 24 tháng kể từ thời điểm nhận thông báo.
Đối với các doanh nghiệp mới, thời gian chuyển đổi và chuẩn bị hệ thống có thể kéo dài đến 12 tháng để đáp ứng các điều kiện về máy chủ, bảo mật và giám sát theo yêu cầu.
6. Mối liên hệ giữa Nghị định 53 và Nghị định 13/2023/NĐ-CP
Năm 2023, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân, có hiệu lực từ 01/7/2023. Hai nghị định này bổ trợ lẫn nhau:
- Nghị định 13 quy định về cách phân loại, thu thập, xử lý và bảo vệ dữ liệu cá nhân.
- Nghị định 53 quy định về nơi lưu trữ và trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc nội địa hóa dữ liệu.
Như vậy, doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam cần đồng thời tuân thủ cả hai nghị định để đảm bảo vừa đúng quy định pháp lý, vừa an toàn trong vận hành.
7. Tác động của Nghị định 53/2022/NĐ-CP đến doanh nghiệp
Việc triển khai Nghị định 53 có tác động mạnh đến hạ tầng công nghệ, chiến lược dữ liệu và vận hành của doanh nghiệp. Các tác động nổi bật gồm:
- Chi phí tăng do phải đầu tư hạ tầng lưu trữ nội địa và hệ thống bảo mật.
- Cần rà soát lại chính sách dữ liệu người dùng, đảm bảo chỉ thu thập và xử lý trong phạm vi được phép.
- Tăng yêu cầu về bảo mật, đòi hỏi hệ thống giám sát an ninh mạng hoạt động 24/7.
- Tăng uy tín và niềm tin từ khách hàng, khi doanh nghiệp tuân thủ quy định và minh bạch trong xử lý dữ liệu.
Về dài hạn, Nghị định 53 được đánh giá là bước đi quan trọng giúp Việt Nam củng cố an ninh mạng quốc gia và xây dựng môi trường số an toàn – đáng tin cậy.
8. Giải pháp giúp doanh nghiệp tuân thủ Nghị định 53 hiệu quả
Để đáp ứng quy định về nội địa hóa dữ liệu và an ninh mạng, doanh nghiệp có thể tham khảo một số giải pháp thực tế sau:
- Xây dựng hạ tầng lưu trữ nội địa đáng tin cậy: sử dụng các dịch vụ cloud Việt Nam đạt chuẩn bảo mật quốc tế.
- Mã hóa và phân quyền dữ liệu hợp lý, tránh lộ lọt thông tin.
- Triển khai hệ thống giám sát, chống tấn công DDoS, bảo vệ Web/App/API.
- Đào tạo nhân sự về bảo mật dữ liệu và tuân thủ pháp lý.
- Lựa chọn đối tác công nghệ có năng lực bảo mật toàn diện.
9. VNETWORK - Đối tác bảo mật toàn diện giúp doanh nghiệp tuân thủ Nghị định 53
Trong bối cảnh các quy định về dữ liệu ngày càng nghiêm ngặt, VNETWORK là đối tác tin cậy giúp doanh nghiệp Việt Nam và quốc tế đảm bảo an toàn thông tin, tuân thủ Nghị định 53 với hệ sinh thái sản phẩm toàn diện:
- VNIS - Giải pháp bảo mật & tăng tốc Web/App/API, chống DDoS và WAF thông minh, giúp hệ thống luôn hoạt động ổn định và an toàn.
- EG-Platform - Nền tảng bảo mật Email chuẩn quốc tế, ngăn chặn phishing, spam và mã độc.
- VNCDN - Mạng phân phối nội dung hàng đầu châu Á, giúp tăng tốc độ truy cập và tối ưu trải nghiệm người dùng.
- VCLOUD - Nền tảng lưu trữ đám mây nội địa, đảm bảo dữ liệu được lưu trữ an toàn tại Việt Nam, đáp ứng đầy đủ yêu cầu nội địa hóa theo Nghị định 53.
Với đội ngũ kỹ sư an ninh mạng nhiều năm kinh nghiệm và hạ tầng toàn cầu, VNETWORK sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trong hành trình tuân thủ, bảo mật, phát triển bền vững!
Kết luận
Nghị định 53/2022/NĐ-CP không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn là cơ hội để doanh nghiệp nâng cấp hệ thống an ninh mạng, quản trị dữ liệu minh bạch và củng cố niềm tin khách hàng. Chọn đúng đối tác công nghệ như VNETWORK sẽ giúp doanh nghiệp vừa tuân thủ quy định, vừa tối ưu hiệu suất vận hành và bảo mật toàn diện.
Câu hỏi thường gặp (FAQs) về Nghị định 53/2022/NĐ-CP
1. Nghị định 53/2022/NĐ-CP là gì?
Là văn bản hướng dẫn thi hành Luật An ninh mạng, quy định về lưu trữ dữ liệu, nội địa hóa dữ liệu và yêu cầu hợp tác giữa doanh nghiệp với cơ quan chức năng trong bảo vệ an ninh mạng.
2. Doanh nghiệp nào phải lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam?
Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng có thu thập dữ liệu người dùng Việt Nam, đặc biệt là các nền tảng mạng xã hội, thương mại điện tử, game online, lưu trữ đám mây...
3. Nghị định 53 có liên quan gì đến Nghị định 13/2023/NĐ-CP?
Hai nghị định này bổ trợ lẫn nhau: Nghị định 13 quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân, còn Nghị định 53 quy định về lưu trữ và nội địa hóa dữ liệu tại Việt Nam.
4. Doanh nghiệp nước ngoài có bắt buộc đặt máy chủ tại Việt Nam không?
Không phải tất cả doanh nghiệp nước ngoài đều bắt buộc phải đặt máy chủ hoặc chi nhánh tại Việt Nam.
Theo Điều 26 và Điều 27, Nghị định 53/2022/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật An ninh mạng 2018, quy định như sau: Doanh nghiệp nước ngoài chỉ phải đặt máy chủ hoặc chi nhánh tại Việt Nam khi có yêu cầu bằng văn bản từ Bộ Công an, và thuộc nhóm cung cấp dịch vụ trên không gian mạng cho người dùng Việt Nam, đồng thời có hoạt động thu thập, khai thác, phân tích hoặc xử lý dữ liệu cá nhân của người dùng Việt Nam.
Các dịch vụ được quy định bao gồm:
- Dịch vụ viễn thông;
- Dịch vụ lưu trữ, chia sẻ dữ liệu trên không gian mạng;
- Dịch vụ cung cấp tên miền quốc gia hoặc quốc tế cho người sử dụng tại Việt Nam;
- Thương mại điện tử, thanh toán trực tuyến, trung gian thanh toán;
- Dịch vụ kết nối vận chuyển qua không gian mạng (như ứng dụng đặt xe);
- Mạng xã hội, truyền thông xã hội;
- Trò chơi điện tử trực tuyến;
- Dịch vụ cung cấp, quản lý hoặc vận hành thông tin khác dưới dạng tin nhắn, cuộc gọi thoại, cuộc gọi video, thư điện tử, trò chuyện trực tuyến.
Ngoài các trường hợp trên, doanh nghiệp nước ngoài không bắt buộc phải đặt máy chủ hoặc lưu trữ dữ liệu người dùng tại Việt Nam.
Thời hạn lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam: tối thiểu 24 tháng kể từ ngày có yêu cầu bằng văn bản từ Bộ Công an.
5. VNETWORK hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ Nghị định 53 như thế nào?
VNETWORK cung cấp các giải pháp bảo mật và hạ tầng lưu trữ nội địa gồm VNIS, EG-Platform, VNCDN và VCLOUD - giúp doanh nghiệp đáp ứng quy định nội địa hóa dữ liệu, bảo vệ hệ thống và tối ưu hiệu suất.